Pojačano suzenje oka je je relativno čest problem, kako kod djece, tako i kod odraslih. Vlaženje oka može biti jednostrano ili obostrano, konstantno ili intermitentno. Primer intermitentnog obostranog suzenja očiju je npr. tokom prehlade gornjih disajnih puteva, kada je zbog otoka nosne sluznice zapušen nos, a suzni kanal privremeno neprohodan. U ovom slučaju, nakon prolaska prehlade prestaju i simptomi suzenja.
Sa druge strane, pojačano vlaženje očiju može biti znak određenih bolesti, kako oka, tako i nosa, odnosno sinusa. Problem može biti urođen ili stečen.
U slučaju urođene neprohodnosti suznog kanala, simptomi se javljaju odmah nakon rođenja, u vidu pojačanog suzenja i krmeljanja oka. Ovo stanje izaziva zabrinutost kod roditelja, zbog čega je česta hronična upotreba antibiotskih kapi. Imajući u vidu da je uzrok neprohodnosti mehaničke prirode, najčešće u vidu membrane u donjem delu suznog kanala, jasno je da antibiotske kapi ne mogu rešiti problem, ali dugotrajna upotreba može dovesti do otpornosti bakterija na njih. Iz tog razloga, veoma je važna edukacija roditelja, o prirodnoj evoluciji i terapijskim mogućnostima, prilikom prve posete očnom lekaru.
Suzenje kod novorođenčeta
U više od 90% slučajeva izlečenje je spontano u prvih 12 meseci života, kada membrana u suznom kanalu sama pukne. Iz tog razloga se u tom periodu primenjuju samo konzervativne mere u vidu masaže suzne kesice i higijene kapaka. U slučaju da do spontane rezolucije ne dođe do godinu dana starosti, potrebno je uraditi intervenciju u opštoj anesteziji, tokom koje se endoskopski pregleda nos, specijalnim instrumentom se sondira suzni kanal i u njega postavlja silikonski stent, koji se uklanja nakon 3 meseca u ambulanti i za to nije potrebna anestezija.
Postoje i kompleksniji uzroci urođene neprohodnosti suznog kanala i/ili suznih kanalića koje sprovode suze od kapaka do suzne kesice i početnog dela suznog kanala. U takvim situacijama su i hirurške procedure složenije od prethodno opisane i podrazumjevaju kreiranje novog suznog kanala, a nekad i ugradnju specijalne staklene cevčice.
U slučaju stečenih problema sa suzenjem, prilikom pregleda očiju, u prvom redu treba eliminisati uzroke refleksnog suzenja. Refleksno lučenje je odgovor suzne žlezde na nadražaje oka, pri čemu su najčešći uzroci suvoća očne površine (sindrom suvog oka) ili upala rubova kapaka (blefaritis), kao i alergijska upala sluznice oka (alergijski konjunktivitis).
Oči mogu suziti iako su suzni kanali prohodni, kao posledica poremećenog položaja kapaka (laksitet, izrvrnut ili uvrnut kapak), kao i slabosti mišića kapaka, kao što je slučaj kod paralize facijalnog nerva.
Imajući u vidu da suze teku suznim kanalom u nos, jasno je zašto bolesti nosne sluznice i sinusa mogu utjecati na njegovu funkciju. Hronična upala nosne sluznice i sinusa (rino-sinuzitis) je čest nalaz kod pacijenata sa suženim ili neprohodnim suznim kanalom.
Stečena neprohodnost suznog kanala može nastati i kao posledica upotrebe određenih lekova i zračne terapije. Takođe, povrede gde je došlo do preloma kostiju lica, mogu biti udružene sa prelomom koštanog suznog kanala.
Ipak, u najvećem broju slučajeva se radi progresivnom suženju suznog kanala usled oticanja i zadebljanja njegove sluznice. Ova bolest je ćešća kod žena, a njena učestalost se povećava sa starošću. Na početku je suzenje povremeno, obično tokom hladnog i vetrovitog vremena. Vremenom suzenje postaje stalno, a prvi znak infekcije je lepljivost oka usled prisustva sluzi u suzama. Sa intenziviranjem infekcije u suzama se pojavljuje i gnoj, koji se često može istisnuti pritiskom na suznu kesicu. Ova tzv. hronična infekcija suzne kesice, može da se pogorša prelaskom u akutnu infekciju i tada je suzna kesica tvrda i veoma bolna. U ovoj situaciji je neophodna terapija sistemskim antibioticima.
Hronična upala suzne kesice
Akutna upala suzne kesice
Definitivno rešenje je samo operacija, kojom se pravi novi suzni kanal od suzne kesice prema nosnoj šupljini. Bez obzira da li se operacija radi kroz rez na koži, kroz nos ili laserom, bitno je da se stvori trajna komunikacija kojom će suze moći nesmetano da otiču u nos. Operacija se može raditi u opštoj ili lokalnoj anesteziji, u zavisnosti od zdravstvenog stanja ili preferencije pacijenta. U post-operativnom toku je veoma bitno endoskopsko praćenje stanja novoformiranog kanala u nosu, te pravovremeno čišćenje, ukoliko dođe do njegovog zatvaranja od strane ugrušaka ili sasušenog sekreta nosne sluznice.
Poseban problem čini stečeno suženje/začepljenje suznih kanalića koji sprovode suze od oka prema suznoj kesici. Uzrok mogu biti virusne infekcije, autoimune bolesti sluznice oka, kao i upotreba određenih lekova u vidu kapi za oči ili sistemskih lekova u terapiji drugih bolesti. Imajući u vidu da u ovakvim slučajevima, suze uopšte ne uspevaju da dođu do suzne kesice, suze su bistre i nemaju primese. Lečenje je kompleskno zbog veoma delikatne gradje suznih kanalića.
Operacije podrazumevaju isecanje suženog dela kanalića i anastomoziranje (prespajanje), uz ugranju silikonskog stenta, koji se vadi tek nakon 6 meseci. Ukoliko nije moguće, na ovaj način, rešiti problem, alternativa je ugradnja specijalne stalklene cevčiće, kojom se suze direktno sprovode od unutrašnjeg dela oka u nos.
